| Sinds de kredietcrisis in het najaar de ergste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog op gang trok, hebben de inwoners van de eurozone het beheer van hun gezinsfinanciën duidelijk aangepast. Zij sparen meer en nemen minder krediet op. Toch gaan we met z’n allen meer ‘in het rood’ gaan dan een jaar geleden. |  |
Op alle spaarrekeningen in de EU stond eind december 1.795 miljard euro, zo blijkt uit de jongste cijfers van de Europese Centrale Bank (ECB). Dat is ruim 1,6 procent meer dan een jaar geleden en ook het hoogste peil van de jongste twaalf maanden. Maar als we rekening houden met de gemiddelde inflatie in de eurozone – 3,3 procent – dan vertegenwoordigen al die spaarrekeningen samen nu bijna 1,3 procent minder koopkracht dan een jaar geleden.
We concentreerden onze spaarinspanningen in 2008 duidelijk op termijn deposito’s en andere bankproducten met een vaste looptijd. Alles samen hadden we daar eind vorig jaar bijna 1.820 miljard euro op bijeengespaard, een stijging met 20 procent in één jaar.
Vooral de relatief korte termijn was daarbij erg populair. Het bedrag dat we voor een periode van hooguit twee jaar toevertrouwd hebben aan spaarproducten, ligt nu 36 procent hoger dan een jaar geleden, terwijl we op langere termijn 8 procent minder sparen.
Allicht wordt een belangrijk deel van die ‘spaarexplosie’ verklaard door beleggers die de aandelenbeurs het afgelopen jaar voor bekeken hebben gehouden en de crisis nu proberen uit te zweten in klassiekere beleggingen.
Meer sparen is, zeker in Europa, een klassieke reactie op economische onzekerheid. Gezinnen proberen meer geld opzij te zetten als de werkloosheid toeneemt en de kostwinnaar dus het slachtoffer kan worden van een sanering. De afgelopen maanden is bovendien het besef gegroeid dat dit geen crisis is die we binnen enkele maanden alweer achter ons laten.
Tegelijk nemen gezinnen minder krediet op als de toekomst onzeker wordt. Hoe zeker kan je nu nog zijn dat je binnen enkele maanden nog in staat zal zijn een lening terug te betalen? Na de zomer lag het maandelijkse volume aan nieuwe kredieten systematisch lager dan einde 2007. In december werd nog voor 5,5 miljard euro krediet opgenomen via creditcards, tegen 6,3 miljard in december 2007. Andere vormen van consumentenkrediet waren samen goed voor 10,4 miljard euro, tegen 13,2 miljard euro eind 2007.
Het volume nieuwe hypothecaire kredieten lag in december 14 procent lager dan een jaar eerder. Andere vormen van nieuwe kredietverlening aan gezinnen daalden zelfs met bijna 40 procent, van 43 miljard euro in december 2007 tot 26,5 miljard ruim een maand geleden.
Over het algemeen wordt merkelijk minder geleend met eenvariabele rente.
Opvallend is wel dat gezinnen meer dan het jaar voordien ‘in het rood’ gaan op hun betaalrekening. In december hebben velen onder ons samen 193,6 miljard euro meer uitgegeven dan ze op hun betaalrekening hadden staan, tegen 190,3 miljard in december 2007. Rekening houdend met de inflatie is dat in koopkracht echter een daling met 1,6 procent.
Bronnen: Het Nieuwsblad en statistieken ECB
